جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متون مقدس در دست­یابی به معنای دشمن و شناسایی آن بسیار مهم­اند. دشمن در اندیشه دینی می­تواند از زوایای گوناگون بررسی و به انواع متفاوتی تقسیم شود. صرف­نظر از نوع دشمن، می­توان به جهت مهم­ترین خصوصیت مشترک تمام آنان، که مخالفت با خداوند و رسولان او است، ویژگی­های دشمنان دینی را بررسی کرد. با واکاوی خصوصیات دشمنان در قرآن کریم و کتاب مقدس یهودیان (تنخ)، اولاً می­توان به تعریف جامعی از دشمن در منظر دینی دست یافت؛ سپس با شناخت دقیق از اندیشه دینی هر دو مذهب، روابط بهتری در بین پیروان دو دین برقرار کرد. این پژوهش با استخراج و دسته­بندی ویژگی­های اکتسابی دشمن در معنای عام، به اشتراکات و افتراقات متنی دو کتاب مقدس در این زمینه پرداخته است. اشتراکات در تبیین خصوصیات دشمن در هر دو کتاب بسیار فراوان است، تا حدی که به جز «انکار معاد»، به عنوان یکی از ویژگی­های دشمن در قرآن، هر دو کتاب به ویژگی­های یکسانی اشاره کرده­اند، مانند تکبّر، سرکشی، پیمان­شکنی، ستمگری و کینه­توزی. افتراقات بین این دو متن، دامنه کمتری را به خود اختصاص می­دهد.

جایگاه مقدس پیامبر اسلام در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی و حجیت گفتار و افعال آن حضرت به عنوان سنت نبوی نزد مسلمانان، باعث شده است که موضوع مطالعه و نگارش زندگی این حضرت همواره طی تاریخ اسلام اهمیت بسیاری داشته باشد. اهمیت این امر سبب شده که حتی متفکران و نویسندگان مستشرق غربی نیز به نگارش رویدادهای حیات پیامبر اسلام و افعال و گفتار ایشان دست زنند. البته در گستره انگیزه غربیان برای مطالعه زندگی‌نامه پیامبر اسلام و حتی نگارش آن تنوع بسیاری مشاهده می‌شود که عناد با دین اسلام و پیام‌آور آن و تخریب آنها در میان این انگیزه‌ها نمود بیشتری داشته است. در این میان مستشرقین، نویسندگان و متفکران یهودی نقش برجسته‌ای در این زمینه داشته‌اند؛ تا جایی که می‌توان از شکل‌گیری گفتمانی، به نام گفتمان یهودی در مطالعات اسلامی غربی سخن گفت. حضور یهودیان در میان خاورشناسان غربی، که گاه با تاکتیک اظهار مسیحیت و مخفی کردن اعتقادشان به یهودیت همراه بوده است، به جهت‌دهی تحقیقات خاورشناسان به نفع یهودیان منجر شده و با گذشت زمان، گفتمان یهودی را در حوزه مطالعات اسلامی شکل داده است. این گفتمان می‌کوشد منشأ تاریخی اسلام، قرآن و سیره رسول خدا را یهودی جلوه دهد. یکی از آثاری که در حال حاضر عهده‌دار معرفی اسلام در میان ملل گوناگون دنیاست و بسیاری از اروپاییان برای شناخت اسلام به آن مراجعه می‌کنند دائره‌المعارف اسلام است که انتشارات بریل آن را منتشر کرده است. در این پژوهش تلاش شده است نخست، چرایی و چگونگی شکل‌گیری گفتمان یهودی در آغاز دوره آکادمیک شرق‌شناسی بررسی شود و خاورشناسان تأثیرگذار مانندگلدتسیهر ، معرفی گردند و مولفه‌های گفتمانی آنان در ارتباط با سیره نبوی تبیین شود و سپس با بهره‌گیری از شیوه تحلیل گفتمان، تأثیرات این گفتمان بر تدوین مقالات مرتبط با سیره در دایره‌المعارف اسلام بیان گردد.

کتاب «تاريخ الفلسفة الغربية» در دو جلد نوشته برتراند رسل مي باشد. جلد دوم این کتاب درباره فلسفۀ قرون وسطی است که در دو بخش نوشته شده است: بخش اول آباء شامل فصل اول سیر دینی قوم یهود، فصل دوم مسیحیت در چهار قرن نخست، فصل سوم سه مجتهد کلیسا، فصل چهارم فلسفه و الهیات آگوستین قدیس، فصل پنجم قرن های پنجم و ششم، فصل ششم بندیکت قدیس و گریگوری کبیر. بخش دوم مدرسیان شامل: فصل هفتم دستگاه پاپ در عصر ظلمت، فصل هشتم جان اسکات، فصل نهم اصلاح کلیسا در قرن سیزدهم، فصل دهم فرهنگ و فلسفه اسلامی، فصل یازدهم قرن دوازدهم، فصل دوازدهم قرن سیزدهم، فصل سیزدهم توماس اکویناس قدیس، فصل چهاردهم مدرسیان فرانسیسی، فصل پانزدهم افول دستگاه پاپ.

ترجمه عربی شامل دو مقاله برگزیده از کتاب هابرماس است: ا- «ما الفائدة من الفلسفة؟» 2- «الفلسفة المثالیة الالمانیة و اعلامها الیهود». اصل کتاب، شامل 13 مقاله است که هابرماس بین سال های 1958 تا 1978 منتشر کرده است.

چکیده در مقایسۀ دیدگاه اسلام و مسیحیت نسبت به وحی دو پرسش عمده امکان طرح دارد: پرسش اول اینکه دیدگاهِ متفاوتِ این دو سنت دینی نسبت به ماهیتِ وحی (با توجه به اینکه هر دو دین از ادیان وحیانی به‌شمار می‌روند) عمدتاً از کجا ناشی شده است؛ پرسش دیگر اینکه: این تفاوت، به چه تفاوت‌های کلامی دیگر و با چه سطحی از قوّتِ استدلال منجر شده است. پرسش اول در حوزۀ جامعه‌شناسی دین و پرسش دوم در حوزۀ فلسفۀ دین قرار می‌گیرد. پاسخ پرسش اول این است که چون پارادایم فرهنگی یونان در زمان پیدایش دین مسیح، پارادایم شرک و باور به خدایان انسان‌نما بوده است؛ متفکران صدر مسیحیت و به‌ویژه پولس (برای فهم‌پذیر کردن و مقبول جلوه دادن دین مسیح و به‌منظور توسعه و ترویج آن) متناسب با پارادایم فرهنگی غالبِ آن روزِ یونان، تفسیر جدیدی از ماهیت عیسی و دین مسیح ارائه کردند که تا امروز نیز ادامه دارد. پارادایم فرهنگی زمان پیدایش دین اسلام نیز مبتنی بر شرک و بت‌پرستی بود، اما عواملی چون پیروزی و تسلط اسلام در سرتاسر حجاز در کوتاه‌مدت، نزول قرآن به‌نحو تدریجی و در طول مدت 23سال، کتابتِ قرآن به‌عنوان یک مرجع نهایی و وجود امامان شیعه بعد از پیامبر، سبب شد تا پارادایم توحید و یکتاپرستی بدون هیچ‌گونه تغییری مقبولیت لازم را پیدا کند و به‌طور کامل جای پارادایم شرک و بت‌پرستی را بگیرد. پاسخ پرسش دوم این است که: این دو نگاه متفاوت به ماهیت وحی، سلسله‌ای از لوازم کلامیِ متفاوت نسبت به ماهیت ایمان، ماهیت پیامبری، ماهیت متون مقدس و کیفیت دستیابی به هدایت و رستگاری را به‌دنبال می‌آورد که به برخی از آنها اشاره شده است. اثبات این نتایج کلامی در مسیحیت به‌مراتب دشوارتر از اسلام و با تکلف بیشتری مواجه است.